Қуёш нурланишини полиэтилен пленкаси ва функционал керамика асосида босқичма-босқич ўзгартирувчи ускуналар ишлаб чиқилди. Композит пленка қуёш энергиясини узатиш жараёнини сезиларли даражада оширади.

Гелиоқурутиш учун ишлаб чиқилган импульсли керамиканинг ултрадисперс кукунидан 0,1–1% миқдорда ўз ичига олган полимер пленка, керамика қўлланилишида қуритиш тезлигини 30–50% га оширади (Германия). Бу шунга асосланганки, 1,5–2 эВ энергияли фотон, қуёшнинг бошланғич спектрида, назарий жиҳатдан 0,1–0,2 эВ энергияли 10 дан ортиқ фотонларни ҳосил қилиши мумкин, ва айнан шуни керамика амалга оширади. Қурутиш самарадорлиги 1,3–2,0 мартага ошади.

Иссиқхоналар учун махсус полимер пленка ишлаб чиқилди, у 0,5–2,5% миқдорда импульсли керамиканинг ултрадисперс кукунини ўз ичига олади. Уни қуёшли ҳаво иситгичларида қўллаш, оддий полиэтилен пленкага нисбатан ҳаво ҳароратини анча оширади, бу эса кўриниб турувчи ва ультрабинафша диапазоннинг, асосан ўсимликлар фотосинтези учун фойдаланилмайдиган қисмини инфрақизил нурланишга айлантириш ҳисобига амалга ошади. Кўриниб турувчи спектрнинг 620–720 нм диапазонидаги ўтказувчанлик максимуми танланган бўлиб, у нафақат ўсимликлар фотосинтезини самарали таъминлайди, балки фитохромни ҳам фаоллаштиради, бу эса ўсимликларнинг ўсиши ва ривожланишини рағбатлантиради. Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, мазкур композит маълум даражада ҳароратни барқарорлаштириш хусусиятига эга бўлиб, бу фақатгина иссиқхона хўжаликларида эмас, балки юқори қуёш радиациясида кучли қизиб кетиш номақбул бўлган ҳолларда ҳам қўлланилиши мумкин.
Функционал керамика ва полиэтилен пленка асосидаги каскадли ўзгартиришга эга уч қатламли композит қуёш энергиясини узатиш жараёнини сезиларли даражада оширади ва оддий пленка билан солиштирганда қуйидаги афзалликларга эга:
Маълум даражада ҳароратни барқарорлаштириш қобилиятига эга. (Олиб борилган тадқиқотлар натижалари шуни кўрсатдики, ишлаб чиқилган композит пленкалардан фойдаланиш ташқи муҳитнинг паст ҳароратларида оддий пленкага нисбатан 5–11 даражага юқори ҳароратни таъминлайди, ташқи муҳит ҳарорати нисбатан юқори бўлганда эса, аксинча, 9–14 даражага паст ҳароратни таъминлайди.)
Ўсимликларни пленка остида етиштиришда қуёш энергиясидан самаралироқ фойдаланиш имконини беради.
Камерадаги ҳарорат бўйича унинг самарадорлиги оддий пленкага нисбатан юқори, бу эса хусусан, булутли ҳаво ва қуёшсиз кунларида жуда муҳим ҳисобланади.
Композит, оддий полиэтилен пленкадан фарқли ўлароқ, терламайди, чунки керамик қатлам қуёш энергияси таъсирида анча юқори ҳароратгача қизийди, бу эса унинг юзасида намликнинг конденсация бўлишини қийинлаштиради.
Қуёш ботгандан сўнг камера ҳажмидаги ҳароратни анча яхши сақлаб туради.
Спектрнинг ультрабинафша қисмидан фойдаланиш имконини беради, бу эса бир вақтнинг ўзида композит пленканинг хизмат муддатини узайтиради.
Кўриниб турувчи диапазонда нурланишнинг ўтказувчанлик максимуми ўсимликлар фотосинтези учун зарур бўлган 620–700 нм соҳасида жойлашган бўлиб, бу ўсимликлар фитохромининг фаол шаклга ўтишига ёрдам беради ва реабилитация жараёнлари анча тезроқ кечади.

© Все права защищены. ООО "KERAMIKA SINTEZ" 2025
ruslat@yandex.ru